Malatya'nın En Sevilen Meyvesi 'Kuru Kayısı'

Malatya’ya gelen yerli ve yabancı turistlerin alışveriş deyince akla gelen ilk yer Şire Pazarı’dır.

Kendine özgü tat ve aroması, sarı ve turuncu güzel rengi, kadifemsi meyve etiyle her yaştan tüketicisi olan bir meyvedir kayısı. Yaş ve kuru olarak üretilen kayısının reçeli, pestili, nektarı, pekmezi ve tatlısı başta olmak üzere birçok tüketim şekli bulunmaktadır. Kayısı yaklaşık 60 ülkede yetiştirilir ama Malatya dünya kayısısının başkentidir; yeryüzünün en lezzetli kayısılarının yurdudur. Türkiye yaş kayısı üretiminin yaklaşık % 50’si, kuru kayısı üretiminin ise % 85-90’ı Malatya’da yapılmaktadır. Her yıl 100 bin ton kuru kayısı ihracatından 400 milyon dolar civarında gelir elde edilen kayısı, başta Malatya çiftçisi olmak üzere şehrin ekonomisinde çok bir yere sahiptir. Her ne kadar şire sözcüğünün anlamı “üzüm ve öteki meyvelerin suyu” veya “üzüm suyu ve nişasta kaynatılarak yapılan kuru tatlıların genel adı” olsa da Malatya’da kayısının satıldığı yer Şire Pazarı olarak anılmaktadır. Kayısı, hasat zamanları yaş olarak tüketilse de, çoğunlukla kurutulup paketleniyor ve öylece satışa sunuluyor. Şire Pazarı’ndaki dükkânlarda kuru kayısının yanı sıra kayısıdan yapılmış lokum, sucuk, döner, reçel vb. satılmaktadır. Ayrıca bu pazarda yörede üretilen pekmez, Hekimhan cevizi, siyah üzüm ve bal ile başka illerden getirilen kuru ürünler satılıyor.Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin öncülüğünde her yıl Temmuz ayında Kayısı Festivali yapılmaktadır. Bu festival Malatya’nın tanıtımında önemli bir rol üstlenmektedir.

Kuru Kayısının Faydaları Nelerdir?

Kuru kayısı, bilindiği üzere taze kayısıların özel tekniklerle kurutulması ile üretilir. Bu kurutma işlemi, güneş altında ve doğal yöntemlerle yapılırsa, elde edilen ürüne günkurusu kayısı denmektedir. Günkurusu kayısılar, daha koyu bir renge sahip olur. Ancak içerdikleri vitamin, mineral ve faydalar bakımından, her iki tip kayısı arasında bir fark yoktur. Kuru kayısının faydaları, İbn-i Sina’nın modern Batı tıbbının kaynaklarından biri olan "Tıbbın Kanunu" isimli eserine dahi konu olmuştur. Nitekim güncel araştırmalar, kuru kayısı tüketimi ile uzun ömür arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Kuru kayısı tüketiminin sağlığa olan katkılarını şöyle belirtmek mümkündür:

• Demir bakımından en zengin gıdalardan biridir. Bu nedenle, anemi tedavisinde sıklıkla kullanılır. Demire ek olarak bakır da içerdiğinden, ruh halinin dengede kalmasına da yardımcı olur ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini artırır.
• Diyet lifi oranı çok yüksektir. Sindirim sisteminin çalışmasına yardımcı olur ve kabızlığı engeller. Ancak çok fazla tüketilmesi, ishale neden olur.
• En önemli potasyum kaynakları arasındadır. Kalp damar sağlığının korunmasına yardımcı olur ve aritmi hastalığına iyi gelir. Kas gelişimine de faydası vardır. Bu nedenle küçük çocukla tarafından da tüketilmesi tavsiye edilir.
• Yüksek oranda magnezyum içerdiğinden, kan basıncını doğal olarak dengeler ve yüksek tansiyonu düşürür.
• A vitamini kaynağı olduğundan, görme gücünü artırır ve göz hastalıklarının oluşumunu engeller. Aynı nedenle, cilt sorunlarına da iyi gelir. Kuru kayısı, egzama tedavisinde dahi kullanılmaktadır.
• Kuru kayısı içinde şeker bulunmaz. Glisemik indeksi son derece düşüktür ve kan şekerini yükseltmez.
• Kuru kayısı, uzun süreler boyunca depolamaya uygun bir gıdadır. Üç ay içinde tüketecekseniz, Uğur derin dondurucunuzun kapağa yakın bir kısmında depolamanız önerilir. Daha uzun süreler için, derin dondurucunun zemin kısmına yerleştirmeniz daha uygun olacaktır.