Geçmiş Ve Geleceğin Şimdiki Zamanda Buluştuğu Mekan: 'Poyraz Konağı'

Yaşanmışlıkların iç içe geçtiği, kültürel kimliğinin korunmuşluk öğesi, geçmiş ve geleceğin şimdiki zamanda buluştuğu yaşayan mekan.

Battalgazi İlçesi, Meydanbaşı Mahallesinde olan Poyrazlar konağının yapım yılı 1890 olduğu tahmin edilmektedir. Cumhuriyet’in kurulduğu yıllarda yörenin en güzel yapısı olduğu belirtilmektedir. Osmanlı son dönem sivil mimari eserlerinden olan Konağın, kimi kaynaklarda Rumi 1335 (M.1919) tarihinde yapıldığı yazmaktadır. Poyrazlar Konağının birçok özelliği, o dönemde yapılan binalarla mukayese edildiğinde, kullanım ve yaşam standardı yönünden yüksek bir yapı farklılığı ihtiva ettiği ortaya çıkar. Konak, kerpiç, taş ve ahşap malzemeden yapılmış olup iki katlıdır. Ertunan Konağı kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Yapının kuzey ve güney cepheden olmak üzere iki girişi vardır. Bina, 21x11m alan üzerindedir. Ahşap merdivenle çıkılan 1. Katta haremlik ve selamlık kısmı yer almaktadır. Ayrıca burada balkon şeklinde “Hayat“ adı verilen yazlık mekânlar da bulunmaktadır. Alt katta mutfak, kiler, samanlık gibi ihtiyaçları karşılayan mekânlar yer alır. Yapının sokağa bakan yüzünde artık fonksiyonu bulunmayan bir çeşme de yer almaktadır.Ortadan bölündüğünde, simetri bir yapı olan konak, her iki avlusunda birbirine benzer çeşme ve yalak taşı bulunmaktaydı. Yapılan tetkiklerde, avlusunda bulunan ayrı bir ekmek pişirme yeri, hamam (şimdi yıkılmış) olarak kullanılan bölüme ait kısımda, ısı dağıtımı yapan zemin altı, taban ısıtılması amacıyla, duman dolaşımının yapıldığı bir sistem konulduğu gözlenmiştir. Ahşap işlemelere çok önem verilen bu yapıda, mutfak yapısı düzeni ahşap işlemeleriyle göze hitap eden bir gösterişte olup rahat hareket edilebilir bir mekân ve bitişiğinde yeterli büyüklükte kileri mevcuttur. Kısmen tamir gören bu yapıda bazı özelliklerin muhafazası mümkün olmamıştır. Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda okul olarak hizmet veren konak, Eski Malatya’nın ilk mektebi olarak bilinmektedir. Bir süre iki ev olarak kullanılan, konağın korunması için 13.03.1993 Tarih ve 1440 sayılı tescil kararı alınmıştır.2011 yılında Battalgazi Belediyesi tarafından restore çalışması yapılmıştır. Günümüzde konağın restoresi tamamlanmış olup ” Mahalle Yaşam Müzesi” olarak projelendirilmiştir. https://www.youtube.com/watch?time_continue=26&v=8S_jFIfCaSo