Ramazan ayının gelmesi ile birlikte beslenme düzeni, besin seçimi gibi konular yine ön plana çıkıyor.
Hem akşam iftar saatinde tüm günün açlığı üzerine hem de sahur vaktinde uyumadan hemen önce yenen yemekler, özellikle de düzensiz ve sağlıksız ise sorunlara neden olabiliyor. Erken dönemde midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sorunlara neden olmakla birlikte beslenme tercihlerine bağlı olarak kalp damar sistemi sorunları, kolesterol gibi pek çok problem ortaya çıkabiliyor. Kalp damar sistemi ve kolesterol denince de akla hemen “yağ”lar geliyor.
İYİ YAĞLAR VÜCUDA FAYDALI Yağlar, enerji kaynağı olmalarının yanı sıra bir takım başka fonksiyonları nedeni ile de önemlidirler. Yağ, gram başına 9 kcal ile enerji açısından en zengin besindir. Ayrıca yağda eriyen vitaminler olan A, D, E ve K vitaminleri vücut açısından da önem taşımaktadır. Bununla birlikte yağlar, insan organizmasındaki hücrelerin duvarında bulunmalarından ötürü, hücre sağlığı açısından da gerekli ve önemli yapı taşlarıdır. Besinlerde bulunan yağları bilerek ve dikkatli tüketmek gerektiğinin altını çizen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, “Diyet yağları, besinlerde ve yemeklik yağlarda bulunan, protein ve karbonhidrat gibi makro besin öğelerinden biridir. Etler, balıklar, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklardan alınabileceği gibi ayçiçeği, soya, kanola gibi tohumlar, ceviz, fındık, fıstık, badem gibi sert kabuklu kuruyemişler, zeytin ve mısır gibi besinlerden de temin etmek mümkündür. Etler, yumurta, tereyağı, süt ve süt ürünlerinde bulunan yağlar hayvansal, ayçiçeği yağı, mısır özü yağı, zeytinyağı, soya yağı gibi yağlar ise bitkisel sıvı yağlar olarak tanımlanmaktadır. Margarinler ise ayçiçeği, mısırözü, zeytinyağı gibi bitkisel kaynaklı yağların endüstriyel olarak doyurulması ile üretilen bitkisel ancak katı yağlardır ve ilk kez 1869 yılında Napolyon’un isteği ile tereyağına alternatif olarak üretilmiştir. Günümüzde, margarinler genellikle doymamış yağ asitlerinden oluşmakta ve bitkisel sıvı yağlardan elde edildikleri için de tereyağından farklı olarak kolesterol içermemektedirler. Ancak yapısal olarak işlenmiş bir son ürün olduklarından dolayı saf bitkisel yağlar kadar sağlıklı olmadıklarını belirtmek gerekir” dedi.
HANGİ YAĞLARI NE KADAR TÜKETMELİYİZ? Yağ tüketiminin vücut için gerekli olduğuna ve faydalı yağları tercih etmenin önemine değinen Dr. Cem Arıtürk sözlerine şöyle devam etti: “Yetişkinlerin, günlük beslenme ile aldıkları enerjinin yaklaşık %20-30’unun yağlardan sağlanması önerilmekte ve koşucu, bisikletçi gibi fiziksel aktivitesi yüksek olan sporcularda ise bu oranın %35’e kadar ulaşabileceği söylenebilir. Yani günlük enerji ihtiyacı 2.000 kkal olan bir kadın günde 45 - 80 gram kadar yağ tüketebilirken günde 2.500 kkal enerji alan sağlıklı bir erkek için bu miktar günde 55 - 100 gram arasındadır. Buradan da anlaşılacağı üzere yağ tüketmek zararlı değildir ve günlük beslenme alışkanlığımızda, yukarıda belirtilen miktardan az yağ tüketmek doğru değildir. Önemli olan yağın miktarından çok, yağın çeşidi yani hangi yağ asidi türlerinden ne kadar tüketildiğidir. Günlük tüketilen yağ miktarının%30-35lik kısmının doymuş yağlardan, geri kalan kısmının ise tekli veya çoklu doymamış yağlardan alınması önerilebilir. Bununla birlikte mümkünse işlenmiş, endüstriyel, trans yağlardan hiç kullanılmamalı veya kullanılacaksa da %5’ten fazla olmamasına dikkat etmek gerekmektedir.