Malatya şehrimizin en meşhur en bilindik meyvesi olan kayısı Malatya'nın sembolüdür. Yani Malatya denince herkesin aklına kayısı gelmektedir.
Peki bu kayısının Malatya'da olmasının sebebi nedir? Malatya ve kayısıyla arasındaki ilişki nedir? gibi sorularınızın işte cevapları... Malatya'da üretilmekte olan kayısı çeşitlerinin en başında Hacıhaliloğlu çeşidi gelmektedir. Malatya'da üretilmiş olan bu kayısının %90'na yakını bu çeşitten yapılmaktadır. Son yıllarda Kabaaşı, Soğancı çeşitlerinin de yaygınlaştığı görülmektedir. Ayrıca Hasanbey, Çöloğlu, Çataloğlu, Şekerpare, Yeğen, Hacıkız, Paşamişmişi ve Turfanda diğer önemli Malatya kayısılarındandır. Bu çeşitlerden Hacıhaliloğlu, Kabaaşı, Soğancı ve Çataloğlu kurutmalığa elverişli, diğerleri ise sofralık çeşitlerdir. Kurutmalık çeşitleri diğerlerinden ayıran en önemli özellik, kuru madde oranlarının yüksek oluşudur. Bu çeşitlerde kuru madde oranı % 24-30 arasında değişmektedir. Diğerlerinde bu oran genellikle % 18-20'ye çıkmaktadır. Kurutmalık çeşitlerden Hacıhaliloğlu, Soğancı, Çataloğlu ve Kabaaşı orta irilikte meyve oluşturmaktadır. Kayısı çekirdeği kabuk ve içten meydana gelmiştir. Meyve ağırlığının % 12'sini oluşturur. Çekirdek içi bileşim olarak Glikozit, Amigdalin, Nişasta, Yağ ve benzeri maddelerden meydana gelmiştir. Acı çekirdek ilaç ve kozmetik sanayide; tatlı çekirdek ise gıda sanayide kullanılmaktadır. Çekirdek içi alındıktan sonra, geriye kalan kabuk yakacak olarak kullanılmaktadır.
Malatya İl Tarım Müdürlüğünce Kayısının Pazarlama Sorunları Konusunda Yapılan Çalışmalar
2002 yılında yapılan çalışmalarla kayısının yaş olarak pazarlanması, pazarlamadaki sorunlara büyük ölçüde çözüm olmuş, İhracatçı Firmalarla olan diyaloglarla 2003 yılında daha fazla miktarda yaş kayısının pazarlanmasıyla bu sorunun büyük ölçüde giderilmesi cihetine gidilmektedir. Kuru kayısı ihracatında yaşanan en büyük problem ise kayısıdaki kükürt oranının yüksekliği olup, bu konuda 2003 yılında yapılması programlanan çalışmalar şunlardır; • Doğru Kükürtleme konusunda yayım çalışmaları, • Broşür - Afiş - Liflet hazırlanması ve üretim sezonundan önce çiftçilere dağıtımının sağlanması, • Eğitici TV programlarının düzenlenmesi, • Kükürtleme konusunda Panel düzenlenmesi, • Pilot bölgeler belirlenerek, ihracatçılarında katılacağı üretici toplantıları düzenlenmesi, • AB normlarına uygun, düşük kükürtlü kuru kayısıların alıcılar tarafından tercih edileceğinin ve daha yüksek fiyatla alınacağının ihracatçı firmalarla beraber hazırlanacak deklarasyonlarla ilan edilmesi.