Malatya sözcüğü Hititçe Maldiya’dan gelir. Asurlular ve Urartular buraya Milidya, Melid, Melidi, Meliddi, Romalılar Melita, Metine demiş. Araplar islâm fonetiğine uygun olarak Malatiyye’yi yakıştırmışlardır. Türkler de bunu Malatya yapmıştır.
Eski Malatya şimdikinden daha farklı yerde kurulmuştur. İlk olarak Arslantepe'de şehir özelliği gösteren bir yerleşim yeri ortaya çıkmıştır. Milâttan önce 3500'lerden itibaren Malatya bölgesi Arslantepe'nin kontrolünde idi. Arslantepe'deki yerleşim yerini niteleyen Malatya adı en eski şekli çivi yazılı metinlerde;
Melita
Malazia
Malita
Maldia
Maldiya
Maldija
Şeklinde geçer ve bu kelimenin Hititçe "bal" anlamına geldiği belirtilir. Asur belgelerinde;
Milidia
Melidia
Melitea
Milid
Meliddu
Melide
Urartu belgelerinde Melita adıyla anılır. Şimdiki eski Malatya'nın bulunduğu yerde kurulan Roma'ya bağlı şehirede Melita, Melitene ismi verilmiştir. İslâmî dönemde bu ad eski imlâsına yakın bir şekilde Malatiyye ve Malatya şekline dönüşmüştür.