Erzincan’ın Akyurt beldesinde Karasu Çayı ile Tuzla Çayının birleşmesinden sonra Fırat Nehrinin akışı başlar. Tarihte bir çok savaşa konu olan Mezopotamya’yı oluşturan Dicle Nehri ile birlikte iki nehirden biri olan Fırat nehri Basra Körfezine dökülür. Ortadoğunun hayat kaynaklarından biri olan Nehir Türkiye’ninde önemli nehirleri arasında yer alır.
Fırat Nehri Erzurum şehrindeki Dumlu Dağı’ndan doğar, ana kaynaklarını Doğu Anadolu Bölgesinden alarak Suriye ve Irak topraklarına geçer. Basra körfezine dökülmeden önce Dicle Nehri ile birleşir ve Şattü’l Arap adını alır. Fırat Nehrinin başlangıç kolları Murat Nehri ve Karasu Nehridir. Karasu Nehri Erzurum Dumludağ’da doğar, Murat Nehri ise Ağrı Diyadin’de doğar bu iki kol birleşerek Fırat Nehrini oluşturur. Fırat Nehrine havza boyunca birçok ırmak daha katılır. Fırat Nehri Murat ve Karasu kollarının birleşim noktasından, Dicle Nehri ile birleşinceye kadar 2330 km yol kateder. Büyük ölçüde Doğu Anadolu Bölgesindeki karlarla beslenir. Keban Barajı’nın altında Tohma Çayı ve Göksu nehirleri Fırat nehrine katılır. Türkiye’nin doğusunda yer alan bu nehrin toplam uzunluğu 2800 km, Türkiye sınırları içerisinde kalan bölümü ise Karasu Nehrinin kaynağından Suriye sınırına kadar 971 km, Murat Nehri kaynağından Suriye sınırına kadar 1263 km’dir. Havza alanı 720.000 km2, Türkiye sınırları içerisinde kalan havza alanı, 101.000 km2’dir. Fırat Nehri’nin Suriye’deki uzunluğu 680 km, Irak’taki uzunluğu ise 837 km’dir.
Bu nehrin Türkiye’de geçtiği şehirler
Erzurum
Ağrı
Erzincan
Tunceli
Elazığ
Malatya
Diyarbakır
Adıyaman
Gaziantep
Şanlıurfa
Fırat nehri Şanlıurfa, Antep ve Adıyaman illerini birbirinden ayırır. Fırat Nehri Şanlıurfa’dan Suriye topraklarına girer. Suriye’den Irak’a geçer ve Irak’ta Dicle ile birleşerek Basra Körfezine dökülür. Nehrin rejimi diğer akarsulara göre daha düzenlidir. Temmuz ocak arası suyu biraz çekilse de yine de bol su akışı olur. Bahar aylarında debisi yavaş yükselir. Fırat Nehri’nin adı batı dillerinde Euphrates olarak geçer. Euphrates Yunanca bir sözcüktür. Nehrin geçtiği bölgelerin bir kısmına Mezopotamya adı verilmektedir. Mezopotamya günümüzde Irak, kuzeydoğu Suriye ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde Fırat ile Dicle nehirleri arasında kalan bölgeye verilen isimdir. Mezopotamya ilk çağlardan beri çok sayıda uygarlığa beşiklik etmiş bir bölgedir. Sümerler, Babiller, Asurlar, Akadlar ve Elam gibi en eski medeniyetler bu bölgede doğmuştur.Fırat Nehri üzerinde Türkiye’nin en büyük baraj gölü olan Atatürk Barajı ve 2. En büyük baraj gölü olan Keban Barajı bulunur.