Dermansızlık, zayıflama ve kanama gibi belirtileri olan, halk arasında diş eti çekilmesi olarak bilinen iskorbüt hastalığının detaylarını bu yazımızda bulabilirsiniz. İskorbüt nedir? İskorbüt hastalığının nedenleri, belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?
Günümüzde çok fazla gözlenmeyen hatta tanınmayan iskobüt hastalığı Eski Yunan ve Mısır zamanlarından genellikle 15. ila 18. yüzyıllarda denizcilerde sık görülen bir hastalık olmuştur. En son belgelenmiş salgın 2002'de Afganistan'da savaş ve kuraklık sonrasında ortaya çıkmıştır.
İSKORBÜT NEDİR? İskorbüt, C vitamini eksikliğinin adıdır. C vitamini veya askorbik asit eksikliği olduğunda olur. Eksiklik, zayıflık, anemi, vücutta ağrı, diş eti hastalığı ve cilt sorunlarına yol açar. Bunun nedeni, bağ dokularında önemli bir bileşen olan kolajen yapmak için C vitamininin gerekli olmasıdır. Bağ dokuları, kan damarlarının yapısı dahil olmak üzere vücutta yapı ve destek için gereklidir. C vitamini eksikliği de bağışıklık sistemini, demir emilimini, kolesterol metabolizmasını ve diğer fonksiyonları etkileyecektir.
İSKORBÜT HASTALIĞININ BELİRTİLERİ C vitamini eksikliğinin belirtileri 8 ila 12 hafta sonra görülebilir. Erken belirtiler iştah kaybı, kilo kaybı, yorgunluk, huzursuzluk ve letarji içerir. 1 ila 3 ay içerisinde aşağıdaki belirtiler olabilir: – Anemi – Miyalji veya ağrı (kemik ağrısı dahil) – Şişme veya ödem – Peteşi veya cilt altındaki kanamalardan kaynaklanan küçük kırmızı lekeler – Diş eti hastalığı ve diş kaybı – Yaraların geç iyileşmesi – Nefes darlığı – Ruh hali değişiklikleri ve depresyon Zamanla kişide ödem, şiddetli sarılık, ani ve spontan kanama, nöropati, ateş ve konvülsiyonlar, hemoliz olarak bilinen alyuvar hasarının belirtilerini gösterecektir. Ölümcül olabilir. Bozukluğu olan bebekler endişeli ve huzursuz olur. Ayrıca uzunlamasına kemiklerin uçlarında ortaya çıkan bir tür kanama olan subperiosteal kanama da olabilir. Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel çalışmalar, gebelikte C vitamini eksikliğinin fetal beyin gelişimiyle ilgili sorunlara yol açabileceğini göstermiştir.
İSKORBÜT HASTALIĞININ TEDAVİSİ Doktor tarafından yapılacak fiziksel muayene ve ardından kandaki C vitamini seviyelerini değerlendirmek için laboratuvar testleri tedavinin ilk aşamasıdır. Görüntüleme testleri, iskorbüt hastalığından kaynaklanan iç hasarı ortaya çıkarabilir. Tedavi, C vitamini takviyelerini ağızdan veya enjeksiyon yoluyla uygulamayı içerir. Hastalar 24 saat içinde yorgunluk, letarji, ağrı, iştahsızlık ve konfüzyonda iyileşme görmeyi bekleyebilir. Kan kaybı, kanama ve güçsüzlük 1-2 hafta içinde çözülmeye başlar. 3 ay sonra tam bir düzelme mümkündür. Ciddi diş hasarı haricinde, uzun vadeli etkileri pek olası değildir.