İlyas Salman
İlyas Salman, 14 Ocak 1949 tarihinde Malatya'nın, Arguvan ilçesi Asar Köyü'nde doğdu. Türkmen Alevisidir. Annesi Hafize hanım, babası Vahap Salman’dır.
Malatya Turan Emeksiz Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Devlet Konservatuarında okudu. Konservatuar eğitiminin son senesinde okuldan atıldı. Oyunculuğa İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nda başladı.
Uzun yıllar sinema oyunculuğu yaptı. Sinemada, çirkinliği ile tanındı. 1977 yılında Atıf Yılmaz'ın yönettiği 'Baskın' filmiyle sinema oyunculuğuna başladı.
1978 yılında Üsküdar Şehir Tiyatrosu’nda Şener Şen birlikte “Aslan Asker Şvayk İtlere Karşı” oyununda oynadı.
İlyas Salman, 1978 yılında senaryosunu İhsan Yüce’nin yazdığı, yapımcılığını Ertem Eğilmez'in, yönetmenliğini Atıf Yılmaz’ın yaptığı “Kibar Feyzo” filminde Kemal Sunal, Müjde Ar, Adile Naşit, Şener Şen, İhsan Yüce, Erdal Özyağcılar ile beraber oynadı.
1978 yılında Rıfat Ilgaz’ın aynı adlı eserinden senaryo uyarlamasını Sadık Şendil’in yaptığı, müziklerini Melih Kibar'ın hazırladığı, yapımcılığını Ertem Eğilmez’in, yönetmenliğini Kartal Tibet'in yaptığı ve bu film serisinde beşinci Film olan İnek Şaban karakterini canlandıran Kemal Sunal'ın olmadığı ilk film olan “Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor” filminde Münir Özkul, Adile Naşit, Şevket Altuğ, Perran Kutman, Şener Şen ile beraber oynadı.
1980 yılında senaristleri Yavuz Turgul ve Sadık Şendil'in olduğu yönetmenliğini Ertem Eğilmez'in yaptığı “Banker Bilo” filminde Şener Şen ile birlikte başrolde oynarken Meral Zeren, Ahu Tuğba, Münir Özkul, Ali Şen (oyuncu), Nizam Ergüden filmdeki diğer rollerde olmuşlardır.
"Hababam Sınıfı" serisinin 2000'li yıllarda yeni nesil devam filmleri çekilmeden önceki son filmi olan “Hababam Sınıfı Güle Güle” filminin 1981 yılında yine yönetmenliğini Ertem Eğilmez yaparken bu film; serinin altıncı filmi olmak üzere "İnek Şaban", "Güdük Necmi", "Damat Ferit" karakterlerini canlandıran Kemal Sunal, Halit Akçatepe ve Tarık Akan üçlüsünün olmadığı ikinci film olmasının yanı sıra, "Kel Mahmut" karakteriyle ünlenen Münir Özkul'un yer almadığı tek "Hababam Sınıfı" filmidir. Filmin başrollerinde İlyas Salman, Adile Naşit, Şevket Altuğ, Ayşen Gruda, Mehmet Ali Erbil, Hüseyin Kutman, Fulya Özcan, Yaprak Özdemiroğlu, Mehmet Nuri Durak ve Savaş Dinçel bulunmaktadır.
1982 yılında senaristi Yavuz Turgul, müziklerini Cahit Berkay’ın hazırladığı, yönetmenliğini Sinan Çetin'in yaptığı “Çiçek Abbas” filminde Şener Şen, Pembe Mutlu, Ayşen Gruda, İhsan Yüce, Ahmet Mekin ile beraber oynadı.
Ankara Birlik Tiyatrosu'nda 1997'den 2000 yılına kadar sahneye çıktı.
İlyas Salman, Gülser Salman ile evlendi. Devrim adında kızı ve Temmuz Ali adında oğlu vardır.
Hasretim Sansürlüdür isimli bir şiir kitabı ve Türksolu dergisindeki makalelerinden oluşan Kırmızı Beyaz isimli bir kitabı vardır.
Ahmet Ümit’in romanından 2006 yılında, Turgut Yasalar'ın senaryolaştırıp yönettiği ve başrollerinde Selma Ergeç ve Uğur Polat’ın oynadığı “Sis ve Gece” filminde, İlyas Salman Cuma karakterini canlandırdı. Bu filmdeki rolü ile 2007 Ankara Uluslararası Film Festivali, "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" Ödülünü kazandı.
2015 yılında yönetmenliğini Mete Sözer’in yaptığı “Ve Panayır Köyden Gider” adlı sinema filminde Engin Altan Düzyatan, İlyas Salman, Cem Davran, Meral Çetinkaya, Açelya Devrim Yılhan, Ercüment Balakoğlu ile beraber oynadı.
Ödülleri:
2007 - 40.Siyad Türk Sineması Ödülleri - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Sis ve Gece)
2007 - 18.Ankara Film Festivali - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Sis ve Gece)
2007 - 12.Sadri Alışık Ödülleri - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Sis ve Gece)
1993 - 5. Ankara Film Festivali - En İyi Erkek Oyuncu (Fikrimin İnce Gülü - Sarı Mercedes)
Filmleri ve Dizileri :
Yönetmen :
1990 - Zavallı (Sinema Filmi)
1990 - Yaşanan Dünya (Video)
1990 - Aile Bağları / Deli Fişek (Sinema Filmi)
Senaryo :
1990 - Zavallı (Sinema Filmi)
1990 - Yaşanan Dünya (Video)
1990 - Aile Bağları / Deli Fişek (Sinema Filmi)
Oyuncu :
2017 - Dört Zait (Kısa Film)
2017 - Bir Aşktır Yeşilçam (KENDİSİ)(Tv Programı)
2016 - Trendeki Yolcu(Sinema Filmi)
2015 - Ve Panayır Köyden Gider (Veli) (Sinema Filmi)
2014 - Mısır Adası (Yaşlı Adam) (Sinema Filmi)
2014 - Gece (Ekrem) (Sinema Filmi)
2012 - Seni Seviyorum Tülsü (Adam) (Kısa Film)
2012 - Lal Gece (Damat) (Sinema Filmi)
2010 - Akasya Durağı 3. Sezon (Maho Ağa) (TV Dizisi)
2009 - Çıngıraklı Top (Muzo) (Sinema Filmi)
2008 - Şeytanın Pabucu (Mafya Babası) (Sinema Filmi)
2008 - Ölüm Çiçekleri- Saraybosna (Eyüp Sabri) (TV Dizisi)
2008 - Sevgili Babam (Haydar) (Sinema Filmi)
2006 - Sis ve Gece (Cuma) (Sinema Filmi)
2003 - Çığlığın Dağlarda Yükselir (Sinema Filmi)
2003 - Sen Hiç Güneşte Üşüdün mü? (Fakiro) (Sinema Filmi)
2003 - Güneş de Karanlığa Düşer (Sinema Filmi)
2001 - Fakiro (Fakiro) (TV Filmi)
2000 - İstanbul'da Bir Malatyalı (TV Dizisi)
1998 - Gülerken Ağladık (Mehmet Yabancı) (TV Dizisi)
1997 - Yasemince (Konuk Oyuncu) (TV Dizisi)
1997 - Tatil Belası (Doktor Mustafa Özsoy) (Sinema Filmi)
1995 - Tek Ayaklı Kuşlar (Lokman) (Sinema Filmi)
1995 - Taksim- Sarıyer (TV Filmi)
1995 - Rambo Ramiz (Rambo Ramiz) (Sinema Filmi)
1995 - Naylon Karı (Memet) (Sinema Filmi)
1995 - Karımı Aldatamam (Recai) (Sinema Filmi)
1995 - Antika Kabadayı (Deli Eşref) (Sinema Filmi)
1994 - Yoksa Yaşlandım Mı? (Sinema Filmi)
1994 - Talihsiz Bilo (İlyas/Talat) (Sinema Filmi)
1994 - Sarhoş (Sinema Filmi)
1994 - Kızlar Sınıfı (TV Dizisi)
1990 - Zavallı (Ali) (Sinema Filmi)
1990 - Yaşanan Dünya (Video)
1990 - Aile Bağları / Deli Fişek (Sinema Filmi)
1989 - Kınalı Hanzo (İlyas) (Sinema Filmi)
1989 - Afacan (Ekrem) (Sinema Filmi)
1988 - Keklik Ali (Ali) (Sinema Filmi)
1988 - Hisseli Harikalar Kumpanyası (TV Dizisi)
1988 - Aptal Aşık (Cabbar) (Sinema Filmi)
1987 - Şam Fıstık (İsmail) (Sinema Filmi)
1987 - Gönlübol (Ali Görmüş) (Video)
1987 - Fikrimin İnce Gülü- Sarı Mercedes (Bayram Ünal) (Sinema Filmi)
1987 - Banko Altılı Ganyan/Gönüllü Kahraman (Bilal) (Video)
1987 - Aşk Peşinde (İlyas) (Sinema Filmi)
1986 - Türkücüler Kralı / Dündar İle Canan (Dündar) (Video)
1986 - Sen de mi Şakir (Şakir) (Video)
1986 - Sen Neymişsin Be Abi (Ufarak Ali) (Video)
1986 - Sahtekar (Bahtiyar) (Video)
1986 - Paketteki Adam (Selim) (Video)
1986 - Karamanın Koyunu (Bilal) (Sinema Filmi)
1986 - Ben Milyoner Değilim (Boyacı Garip) (Sinema Filmi)
1986 - Ava Giden Avlanır (İlyas) (Sinema Filmi)
1986 - Arap Bilo (Arap Bilo) (Video)
1986 - Anahtarı Bendedir (Muttalip) (Video)
1985 - Ya Ya Ya Şa Şa Şa (İlyas) (Sinema Filmi)
1985 - Uyanıklar Dünyası (İlyas / Mafya Babası) (Sinema Filmi)
1985 - Sarı Öküz Parası (Bilo) (Sinema Filmi)
1985 - Para Babası (Ali) (Video)
1985 - Köfteci Holding (Ali) (Video)
1985 - Fakir Milyoner (İlyas) (Video)
1985 - Ekmek Elden Su Gölden (Mahir) (Video)
1985 - Deliye Hergün Bayram (Mehmet) (Sinema Filmi)
1984 - Kızlar Sınıfı (İlyas Çiçek) (Sinema Filmi)
1983 - Şekerpare (Cumali) (Sinema Filmi)
1983 - Şaşkın Ördek (Halil İbrahim) (Sinema Filmi)
1983 - Aptal Kahraman (Şahan) (Sinema Filmi)
1982 - Çiçek Abbas (Çiçek Abbas ) (Sinema Filmi)
1982 - Dolap Beygiri (Ali) (Sinema Filmi)
1981 - Çirkinler De Sever (Mazlum) (Sinema Filmi)
1981 - Hababam Sınıfı Güle Güle (Mehmet Bülbül) (Sinema Filmi)
1980 - İbişo (İbişo) (Sinema Filmi)
1980 - Yedi Kocalı Hürmüz (Bıçkın Rüstem) (TV Dizisi)
1980 - Talihli Amele (Mehmet Ali) (Sinema Filmi)
1980 - Beş Parasız Adam (Şehmus) (Sinema Filmi)
1980 - Banker Bilo (Bilo) (Sinema Filmi)
1979 - Erkek Güzeli Sefil Bilo (Bilo) (Sinema Filmi)
1978 - Sultan (Bekçi Kolombo) (Sinema Filmi)
1978 - Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor (Bilo Ağa) (Sinema Filmi)
1978 - Kibar Feyzo (Bilo) (Sinema Filmi)
1977 - Çöpçüler Kralı (Kapıcı Şemsi) (Sinema Filmi)
1977 - Baskın (Yunus) (Sinema Filmi) 1977
Eser :
1990 - Zavallı (Sinema Filmi)
İlyas Salman’dan Gül ve Erdoğan’a Mektup :
Sayın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül Ve Sayın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Size alışamadım. Yanlış anımsamıyorsam Kenan Evren'in Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın da Başbakan olduğu dönemde bir teğmen size alışamadım demişti.
O dönemin yasa uygulayıcıları açıkçası yasayı hükümet edenlerin çıkarlarına göre kullananların emri ile o onurlu teğmene çektirmedikleri acıyı bırakmadılar. Apoletini sökmekten tutun da görevden almayı gündeme getirdiler. Hatta işi o kadar ileri götürdüler ki, sevgili yurtsever teğmenimizi hapse koymayı dahi düşündüler. Şimdi o teğmen hangi acılar, hangi sancılar çekti bilemem. Görevinden alındı mı alınmadı mı, hapse atıldı mı atılmadı mı bilemiyorum. Çünkü ben de devletin (dövlet, çünkü bizde devlet yok; dövlet var, dövüp yönetiyor) elinde bulunan bilgi edinme kaynakları yok. Çünkü benim elimde MİT'in, itin bilgileri yok. Ben şimdi o teğmenin yolundan gidiyorum. Çünkü bu memleketi seven, bu toprakların üzerinde yaşayan emekçi halkların düşüncelerine o teğmen yol gösterici olmuştu. Ben de şimdi aynı şeyi söylüyorum.
Sayın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Sayın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan size alışamadım.
Sevgili dünya ozanımız Nazım Hikmet, Adnan Menderes için şöyle demişti: Senin ana rahmine düştüğün gün Milletinin en kara günüdür. Ben de size aynı şeyi söylüyorum.
Sayın Cumhurbaşkanı, Sayın Başbakan sizin ana rahmine düştüğünüz gün Anadolu halklarının en kara günüdür. Biliyorum ki yasalar sizden yana. Öyle olmasaydı, donunu bağlamaktan aciz oğullarınız, kızlarınız şu an dolar milyoneri olmazlardı.
Şimdi beynimin hiçbir hücresinden kuşku duymadan şunu söylüyorum: Elinizin altındaki mahkemelere bir tek işaretinizle emrinize koşarak suç sizde olsa bile sizin çıkarınıza karar verecek hakimlere, savcılara sahipsiniz. Ben İlyas Salman olarak Malatya Arguvan ilçesi Asar köyü nüfusuna kayıtlı
Not: Nüfus cüzdanı örneğim
Soyadı: Salman
Adı: İlyas:
Baba Adı: Vahap
Ana Adı: Hafize
Doğum Yeri: Arapkir
Doğum Tarihi: 14.1.1949
Medeni Hali: Evli
Dini: Nüfus cüzdanına göre İslam ama gerçek anlamda İslamlığı kabul etmiyorum. Hıristiyanlığı mı kabul ediyor diyeceksiniz ona da hayır. Ben dünyaya gelirken anneme babama mektup yazmadım. Faks çekmedim, telefon etmedim. Telgrafla bildirmedim. Beni çırılçıplak bir bebek olarak dünyaya getirmişler. Ve Türkmen Alevisi elbisesi giydirmişler. On yaşından sonra Türkmen Alevisi elbisesini de yırttım attım; insanlık elbisesi giyindim.
Sayın Cumhurbaşkanı, Sayın Başbakan; Size hodri meydan diyorum ve Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri hukuk kurallarına göre sizi mahkemeye davet ediyorum.
Bir tek şartım var: Sizin de avukatınız olmayacak benim de avukatım olmayacak. Çünkü size güvenmiyorum. AKP'li bir avukatı seçersiniz, AKP'li bir hakimi seçersiniz. Kanunları size göre yorumlar, kanunları size göre yorar; bu sayede kanunlar bitkin düşer.
Ben bütün samimiyetimle söylüyorum. Kanunların tarafsız uygulanmasından yanayım. Gerçi kapitalist sistemde kanunlar ne kadar tarafsız uygulanır? Bu konuda kuşkularım değil, yerine göre tespitlerim var.
Bunları neden söylüyorum? 24 Kasım'da Dünya Öğretmenler Günü kutlanıyordu. Sayın Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül öğretmenlere yönelik daha doğrusu öğretenlere yönelik bir takım lafızlar etti. Örneğin dünyayı değiştirecek çocuklarımızı sizler yetiştireceksiniz dedi. Acaba Abdullah Gül dünyanın değişip gelişmesinden yana mı, ya da dünyanın milattan sonra 600. yıllardaki haline dönmesinden yana mı? Sayın Abdullah Gül'ün konuşmasında en dikkatimi çeken şey şu oldu: Başöğretmenimiz Mustafa Kemal ATATÜRK'den hiç söz etmedi. Acaba Abdullah Gül o koltukta oturmasını Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarına borçlu değil mi?
Ben yüzde 47'nin değil yüzde 53'ün adına yazıyorum. İnanıyorum ki Abdullah Gül de, Recep Tayyip Erdoğan da yüzde 47'nin adamları. Biz % 53 olarak şunu soruyoruz: Bir torba kömür vererek oyunu aldığınız aptal kalabalığın mı yanındasınız, kendini satmamış yüzde 53'ün mü yanındasınız? Ya da ikili oynuyorsunuz.
İyi çiftetelliler!
İlyas Salman
Kitapları :
2006 - Hasretim Sansürlüdür
2007 - Kırmızı Beyaz/Türksolu
2009 - Hem Sosyalistim Hem de Kemalist